สถานการณ์การประเมินผู้ที่มีโรคความดันโลหิตสูงของประเทศไทยในปัจจุบัน

            “ความดันโลหิตสูง” เป็นโรคที่นำไปสู่การเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด และความเสียหายของอวัยวะอื่น ๆ ที่สำคัญของร่างกายได้ เช่น ไต ตา และสมอง เป็นต้น การประเมินผู้ป่วยเพื่อแยกโรคให้ได้ในระยะเริ่มต้นและรีบให้การจัดการอย่างเหมาะสมสำหรับผู้ป่วยแบบเฉพาะรายจะช่วยชะลอการดำเนินไปของโรคได้อย่างมาก อย่างไรก็ตาม ในประเทศไทยยังคงพบปัญหาการประเมินผู้ที่มีโรคความดันโลหิตสูงอยู่ในหลายประเด็น เช่น การขาดแคลนบุคลากรที่มีความรู้และความสามารถประเมินระดับความดันโลหิตให้แก่ผู้ป่วยได้อย่างถูกต้องในชุมชน การขาดแคลนเครื่องมือวัดความดันโลหิตที่มีมาตรฐาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งขาดการดูแลเครื่องมือวัดความดันโลหิตให้สามารถวัดได้ค่าที่ถูกต้อง เที่ยงตรง และอยู่ในสภาพที่พร้อมใช้งานอยู่เสมอ นอกจากนี้ประชาชนก็ยังไม่มีเครื่องมือวัดความดันโลหิตสำหรับใช้ติดตามอาการด้วยตนเองที่บ้านโดยทั่วไป อย่างไรก็ตาม ภาครัฐเองก็เล็งเห็นความสำคัญของปัญหาต่าง ๆ เหล่านี้และพยายามหาแนวทางในการแก้ไขปัญหามาโดยตลอด แต่ยังคงขาดข้อมูลบางอย่างที่สำคัญต่อการนำไปใช้กำหนดแผนปฏิบัติการที่เฉพาะเจาะจง Charoendee และคณะ ได้ทำการศึกษาเชิงพรรณนาเพื่อศึกษาเกี่ยวกับปัญหาดังกล่าว โดยมีวัตถุประสงค์ของงานวิจัยเพื่อสำรวจเกี่ยวกับแนวทางการประเมินและรายงานการแยกโรคความดันโลหิตสูงของหน่วยงานสาธารณสุขจังหวัดต่าง ๆ ทั่วประเทศไทย ผลการศึกษาพบว่ามีประชาชนที่ได้รับการตรวจวัดระดับความดันโลหิตและการประเมินภาวะที่เกี่ยวข้อง เช่น การประเมินความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดในอนาคตอย่างครอบคลุมเพียงร้อยละ 54.6 เท่านั้น และมีวิธีการปฏิบัติที่แตกต่างกันออกไปในแต่ละจังหวัด รวมถึงการจัดการหลังการแยกโรค เช่น การให้การรักษา การแนะนำการปรับพฤติกรรม ก็มีความแตกต่างกันด้วย การศึกษานี้สามารถสรุปได้ว่าวิธีปฏิบัติในการแยกโรคความดันโลหิตสูง การประเมินความเสี่ยงฯ และการให้การจัดการหลังแยกโรคในภาพรวมของประเทศไทยยังมีคุณภาพค่อนข้างต่ำ และมีรายละเอียดในการปฏิบัติที่แตกต่างกันออกไปในแต่ละจังหวัด ซึ่งจำเป็นที่จะต้องได้รับการพัฒนาและปรับให้มีคุณภาพสูงขึ้น และเป็นไปในทิศทางเดียวกันทั้งประเทศต่อไป

ที่มา: Charoendee K, Sriratanaban J, Aekplakorn W, Hanvoravongchai P. Assessment of population coverage of hypertension screening in Thailand based on the effective coverage framework. BMC Health Serv Res. 2018 Mar 27;18(1):208.