น้ำผึ้งช่วยลดอาการไอในเด็ก

นพ.ธนาวุฑฒ์ โสภักดี โรงพยาบาลเปาโล เมโมเรียล

อาการไอเป็นกลไกปกป้องตัวเองจากสิ่งแปลกปลอมที่เกิดขึ้น เช่น กำจัดเสมหะหรือสิ่งคัดหลั่งที่ติดเชื้อโรค ช่วงที่เป็นหวัดเด็กมักมีอาการไอตอนกลางคืนมาก โดยเฉพาะช่วงหน้าหนาวที่อากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย อาการไอสร้างความกังวลให้แก่พ่อแม่อยู่ไม่น้อย อาการไอนำผู้ป่วยเด็กมาพบแพทย์ที่แผนกเด็กของโรงพยาบาลสูงเป็นลำดับต้น ๆ การรักษาและการดูแลอาการไอเบื้องต้นในเด็กถือเป็นสิ่งสำคัญไม่น้อย

น้ำผึ้งมีสรรพคุณทางยาหลากหลาย มีส่วนประกอบของน้ำตาลเชิงซ้อน กรดอะมิโน สารฟลาโวนอยด์ วิตามิน และแร่ธาตุต่าง ๆ พบว่าน้ำผึ้งช่วยลดอาการไอ ช่วยสมานแผล ฆ่าเชื้อแบคทีเรียและเชื้อไวรัส คนไทยเชื่อว่าน้ำผึ้งผสมมะนาวสามารถลดและบรรเทาอาการไอได้ น้ำผึ้งมีขายตามท้องตลาดทั่วไป มีกลิ่นและความเข้มข้นแตกต่างกันตามแหล่งที่มา

จากการรวบรวมข้อมูลเชิงประจักษ์พบรายงานวิจัยการศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิภาพการบรรเทาอาการไอระหว่างน้ำผึ้งกับยา dextromethorphan และยา diphenhydramine ที่ใช้เป็นยาแก้หวัดในเด็ก พบว่าเด็กที่ได้รับน้ำผึ้งมีอาการไอลดลงมากกว่าเด็กที่ได้รับยา dextromethorphan และยา diphenhydramine ไม่พบผลข้างเคียงที่ทำให้ง่วงซึมหลังใช้น้ำผึ้ง พบว่าน้ำผึ้งชนิดสีเข้มซึ่งมีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ความหวานของน้ำผึ้งทำให้ชุ่มคอ ลดอาการระคายเคืองคอ ทำให้ลื่นคอ และรู้สึกผ่อนคลายในลำคอ ห้ามใช้น้ำผึ้งในเด็กอายุต่ำกว่า 1 ขวบ เนื่องจากเด็กอายุต่ำกว่า 1 ขวบมีภูมิต้านทานที่ต่ำ อาจเกิดการติดเชื้อ Clostridium botulinum ได้

กล่าวโดยสรุป น้ำผึ้งมีสรรพคุณทางยา ช่วยบรรเทาอาการไอได้ดีในผู้ป่วยเด็ก ควรรักษาอาการไอร่วมกับแก้ไขสาเหตุของอาการไอร่วมกัน