วัคซีนไข้หวัดใหญ่กับโรคหูชั้นกลางอักเสบในเด็ก

นพ.ธนาวุฑฒ์ โสภักดี โรงพยาบาลเปาโล เมโมเรียล

โรคหูชั้นกลางอักเสบ (otitis media) เป็นโรคที่มีการอักเสบของหูชั้นกลาง พบได้บ่อยในเด็ก เนื่องจากภูมิต้านทานของเด็กยังน้อยและยังเจริญไม่เต็มที่ และเด็กมีอุบัติการณ์ของโรคติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจสูง เช่น โรคหวัด โรคเยื่อบุจมูกอักเสบเฉียบพลัน โรคไซนัสอักเสบ โรคต่อมอดีนอยด์อักเสบ และเชื้อโรคที่เป็นสาเหตุของหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน ซึ่งอาจจะเป็นเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย มักจะผ่านจากจมูกและโพรงหลังจมูกเข้าสู่หูชั้นกลางผ่านทางท่อยูสเตเชียน ซึ่งเป็นท่อที่เชื่อมระหว่างโพรงหลังจมูก และหูชั้นกลาง

ด้วยสภาวะอากาศที่เปลี่ยนแปลงอยู่บ่อย ๆ พบการติดเชื้อไข้หวัดใหญ่มากขึ้น ภายหลังการติดเชื้อไข้หวัดใหญ่อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ตามมา ได้แก่ โรคหูชั้นกลางอักเสบ โรคไซนัสอักเสบ เป็นต้น พบว่าการฉีดวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่สามารถป้องกันการติดเชื้อโรคไข้หวัดใหญ่ในเด็กได้อย่างมีประสิทธิภาพ

จากการรวบรวมข้อมูลเชิงประจักษ์ในผู้ป่วยเด็กอายุระหว่าง 6 เดือน ถึง 6 ปี จำนวนทั้งสิ้น 16,707 คน แยกเป็นกลุ่มที่ได้รับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ และกลุ่มที่ไม่ได้รับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ ติดตามประวัติการเจ็บป่วยโรคหูชั้นกลางอักเสบของเด็ก บางคนเคยป่วยด้วยโรคหูชั้นกลางอักเสบอยู่ก่อนแล้ว บางคนไม่เคยป่วยด้วยโรคหูชั้นกลางอักเสบเลย โดยเด็กกลุ่มที่ได้รับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ตรวจพบโรคหูชั้นกลางอักเสบลดลงร้อยละ 4 ในเด็กกลุ่มที่ได้รับวัคซีนไข้หวัดใหญ่พบการลดลงของการได้รับยาปฏิชีวนะร้อยละ 15 ในเด็กกลุ่มที่ได้รับการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่

กล่าวโดยสรุป เด็กที่ได้รับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ช่วยลดอุบัติการณ์โรคหูชั้นกลางอักเสบในเด็ก ลดปริมาณการใช้ยาปฏิชีวนะ เด็กที่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อควรได้รับการฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันโรคดังกล่าว