Pulmonary Embolism in Elderly

ผศ.พญ.รพีพร โรจน์แสงเรือง แพทย์เวชศาสตร์ฉุกเฉิน ศูนย์อุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาลนครธน

เป็นโรคที่วินิจฉัยได้ยากแต่พบบ่อย ยิ่งอายุมากขึ้นก็พบอุบัติการณ์ของลิ่มเลือดอุดตันที่หลอดเลือดดำและหลอดเลือดในปอดมากขึ้น พบอุบัติการณ์เพิ่มขึ้นเล็กน้อยในคนอายุ > 45 ปี แต่เพิ่มเป็นอย่างมากในอายุ > 65 ปี อัตราการรอดชีวิตสูงสุดในอายุ < 40 ปี และต่ำมากในอายุ > 70 ปี

ผู้สูงวัยมีปัจจัยเสี่ยงตาม Virchow’s triad ทั้ง 3 ข้อ จึงง่ายต่อการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ ปัจจัยเสี่ยงมีดังนี้

1. vascular stasis การที่เลือดดำไหลได้ไม่ดีทำให้เนื้อเยื่อเฉพาะที่ขาดออกซิเจน และมีการเปลี่ยนแปลง factor X ไปเป็น factor Xa สาเหตุที่เลือดไหลได้ไม่ดีอาจเกิดจากการไม่เคลื่อนไหว อัมพาต หัวใจวาย หรือหลอดเลือดส่วนปลายขาดเลือด (peripheral vascular insufficiency)

2. vascular injury หลอดเลือดที่บาดเจ็บจะกระตุ้นให้ endothelial cell สร้างลิ่มเลือดขึ้นได้

3. hypercoagulability