แนวทางการเลือกใช้ DOAC ให้เหมาะสมกับผู้ป่วยแบบเฉพาะราย

            ยาต้านการแข็งตัวของเลือดชนิดรับประทานที่มีใช้ในทางคลินิกแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ vitamin K antagonist (warfarin) และ direct oral anticoagulant (DOAC) ซึ่งประกอบด้วยอีก 2 กลุ่มย่อย ได้แก่ direct thrombin inhibitor (dabigatran) และ direct factor Xa inhibitor (apixaban, edoxaban และ rivaroxaban) มีข้อบ่งใช้ที่เหมือนและแตกต่างกันอยู่บางประการ ข้อบ่งใช้ที่เหมือนกันคือ ใช้เพื่อป้องกันการเกิดภาวะ ischemic stroke ในผู้ป่วย non-valvular atrial fibrillation ข้อบ่งใช้ที่แตกต่างกันคือ เฉพาะ warfarin เท่านั้นที่สามารถใช้เพื่อป้องกันการเกิดภาวะ thromboembolism ในผู้ป่วยที่มีการเปลี่ยนลิ้นหัวใจแบบโลหะได้ อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันเริ่มมีการใช้ DOAC ในเวชปฏิบัติอย่างแพร่หลายมากขึ้นในหลายข้อบ่งใช้ เนื่องจากพบว่ามีการศึกษาทางคลินิกที่แสดงให้เห็นว่า DOAC มีประสิทธิภาพไม่ด้อยไปกว่าการใช้ warfarin พบอุบัติการณ์การเกิดภาวะเลือดออกผิดปกติน้อยกว่า และไม่จำเป็นต้องมีการติดตามค่าทางห้องปฏิบัติการใด ๆ เป็นประจำ จากหลักฐานเชิงประจักษ์ที่ปรากฏในปัจจุบันสามารถสรุปเกี่ยวกับแนวทางการเลือกใช้ DOAC ให้เหมาะสมกับผู้ป่วยแบบเฉพาะรายได้ดังต่อไปนี้ 1. ในกรณีที่ใช้เพื่อป้องกัน recurrence ischemic stroke, systemic embolism ควรพิจารณาเลือกใช้ dabigatran 150 mg  2. ในกรณีที่ใช้ในผู้ป่วยที่มีการทำงานของไตบกพร่อง (CrCl 15-49 mL/min) ควรพิจารณาเลือกใช้ apixaban, dabigatran, edoxaban 30 mg, rivaroxaban 15 mg  3. ในกรณีที่ใช้ในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดเลือดออกในระบบทางเดินอาหารควรพิจารณาเลือกใช้ apixaban, dabigatran 110 mg, edoxaban 60 mg

ที่มา: Hammersley D, Signy M. Navigating the choice of oral anticoagulation therapy for atrial fibrillation in the NOAC era. Ther Adv Chronic Dis. 2017 Dec;8(12):165-76.