มีแนวโน้มใช้ยากลุ่ม ARBs ลดลงหลังตรวจพบสารปนเปื้อนกลุ่ม Nitrosamine

            Angiotensin receptor blockers (ARBs) เป็นยาลดความดันโลหิตที่มีประโยชน์มากและมีข้อบ่งใช้เฉพาะ (compelling indication) ในกรณีที่ผู้ป่วยมีภาวะความดันโลหิตสูงร่วมกับโรคต่าง ๆ เช่น โรคเบาหวาน โรคไตวายเรื้อรัง โรคหัวใจล้มเหลว โรคกล้ามเนื้อหัวใจตาย การใช้เพื่อป้องกันภาวะหัวใจห้องบนสั่นพลิ้ว เป็นต้น และเป็นยาทางเลือกในกรณีที่ผู้ป่วยเกิดอาการอันไม่พึงประสงค์จากการใช้ยากลุ่ม Angiotensin converting enzyme inhibitors (ACEIs) เช่น ไอแห้ง angioedema เป็นต้น อย่างไรก็ตาม ในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมาพบว่ามีการตรวจพบสารปนเปื้อนกลุ่ม nitrosamine ในยากลุ่มนี้ ซึ่งสารดังกล่าวมีคุณสมบัติเป็น potentially carcinogenic substance ตามการจัดระดับของ International Agency for Research on Cancer (IARC) ทำให้อาจเพิ่มความเสี่ยงการเกิดมะเร็งในผู้ที่รับประทานยาที่มีการปนเปื้อนสารนี้ได้ เหตุการณ์ดังกล่าวส่งผลให้ในหลายประเทศรวมทั้งประเทศไทยมีการเรียกคืนยากลุ่ม ARBs ในยี่ห้อที่มีความเสี่ยงต่อการปนเปื้อน เพื่อป้องกันเหตุการณ์อันไม่พึงประสงค์ใด ๆ ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต ส่งผลทำให้สถานการณ์การใช้ยากลุ่มนี้เกิดการเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ลดการใช้ลงและสร้างความตกใจให้แก่ผู้ป่วยบางกลุ่มที่ได้รับข่าวสารเกี่ยวกับยานี้จากช่องทางต่าง ๆ อย่างไรก็ตาม จากการศึกษาของ Rishi ซึ่งตีพิมพ์ลงในวารสาร JAMA พบว่าในประเทศสหรัฐอเมริกามีแนวโน้มใช้ยา generic losartan ลดลง ในขณะที่มีการใช้ olmesartan และ irbesartan เพิ่มมากขึ้น และเมื่อวิเคราะห์โดยภาพรวมพบว่าการใช้ยากลุ่มนี้ไม่ได้มีการลดลงแต่อย่างใด เนื่องจากแพทย์ผู้สั่งใช้ยามีการปฏิบัติตามหลักฐานเชิงประจักษ์และมีการดำเนินการทางนโยบายขององค์การอาหารและยาของประเทศควบคู่กันไป จากผลการศึกษาดังกล่าวแสดงให้เห็นว่าการพิจารณาสั่งใช้ยาของประเทศสหรัฐอเมริกายังคงคำนึงถึง risk and benefit ของการใช้ควบคู่ไปกับการมีมาตรการการเฝ้าระวังที่เข้มงวด ซึ่งประเทศไทยสามารถนำมาถอดเป็นองค์ความรู้เพื่อปรับใช้ในเชิงนโยบาย รวมถึงสร้างแนวทางการสื่อสารกับผู้ป่วยที่มีข้อบ่งใช้และน่าจะได้รับประโยชน์จากการใช้ยากลุ่มนี้มากกว่าผลเสียที่จะเกิดขึ้นได้ต่อไป

ที่มา:

Desai RJ, Sarpatwari A, Gautam N, Lii J, Fischer MA, Gagne JJ. Changes in utilization of generic angiotensin receptor blockers following product recalls in the United States. JAMA. 2020 Jan 7;323(1):87-9. doi: 10.1001/jama.2019.17521.

Charoo NA, Ali AA, Buha SK, Rahman Z. Lesson learnt from recall of Valsartan and other angiotensin II receptor blocker drugs containing NDMA and NDEA impurities. AAPS PharmSciTech. 2019 Apr 15;20(5):166. doi: 10.1208/s12249-019-1376-1.