แนวทางการใช้ยา antihypertensive drugs ร่วมกัน

ภาวะความดันโลหิตสูง เป็นภาวะเริ่มต้นก่อนที่จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงของอวัยวะเป้าหมาย (target organ damages, TOD) ซึ่ง TOD ที่สำคัญของภาวะนี้ คือ หัวใจ ไต ตา และสมอง ลักษณะเด่นที่สำคัญของโรคนี้ คือ ไม่มีอาการแสดงที่ชัดเจน หากระดับความดันโลหิตของผู้ป่วยไม่ได้สูงมากจนถึงขนาดที่ส่งผลกระทบต่อระบบหรืออวัยวะต่าง ๆ และในปัจจุบันแนวทางการรักษาต่าง ๆ ก็ระบุเกี่ยวกับการรักษาโดยการใช้ยาว่า 1) “จะต้องใช้ยาที่มี compelling indications” ซึ่งคือ ข้อบ่งชี้การใช้ยาลดระดับความดันโลหิตชนิดใดชนิดหนึ่งเป็นพิเศษตามโรคที่เกิดขึ้นร่วมกับภาวะความดันโลหิตสูง และ 2) ควรใช้ยา 2 ชนิดขึ้นไปในการควบคุมระดับความดันโลหิต โดยการเลือกใช้ให้พิจารณาจาก risk and benefit ของการใช้ยาคู่นั้น ๆ จากข้อมูลหลักฐานเชิงประจักษ์ในปัจจุบันพบว่า คู่ยาลดระดับความดันโลหิตที่แนะนำให้ใช้ร่วมกันได้ ได้แก่ Thiazide หรือ Thaiazide like diuretics (D) กับยากลุ่ม ACEIs หรือ ARBs (A) หรือการใช้ยา D ร่วมกับยากลุ่ม CCBs หรือ ยา A ร่วมกับยากลุ่ม CCBs เป็นต้น อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่ผู้ป่วยเฉพาะรายมีข้อห้ามใช้บางประการของยาคู่กลุ่มหลักสามารถพิจารณาการใช้ยาคู่รองได้ เช่น ยากลุ่ม beta-blocker กับยากลุ่ม CCBs สำหรับคู่ยาที่เชื่อมกันด้วยเส้นประเป็นคู่ยาที่ไม่แนะนำให้ใช้ร่วมกัน เนื่องจากอาจก่อให้เกิดผลเสียมากกว่าประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ เช่น ไม่ควรใช้ยากลุ่ม beta-blocker ร่วมกับยากลุ่ม Thiazide ในผู้ป่วยที่มีภาวะ metabolic syndrome ไม่ควรใช้ ACEIs ร่วมกับ ARBs เป็นต้น

ที่มา: Tsioufis C, Thomopoulos C. Combination drug treatment in hypertension. Pharmacol Res. 2017 Nov;125(Pt B):266-271.