ภาวะแทรกซ้อนและการตายในผู้ป่วยเบาหวานสูงอายุ

JAMA Intern Med. Published online December 9, 2013.

บทความเรื่อง Rates of Complications and Mortality in Older Patients with Diabetes Mellitus: The Diabetes and Aging Study รายงานว่า ประชากรผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 จะเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญในช่วงสองถึงสามทศวรรษหน้า การศึกษาการดำเนินโรคทางคลินิกของเบาหวานในประชากรกลุ่มนี้จึงมีความสำคัญสำหรับการพัฒนาเวชปฏิบัติตามหลักฐานเชิงประจักษ์ กำหนดลำดับความจำเป็นในการวิจัย กำหนดทรัพยากร และร่างนโยบายการดูแลสุขภาพ

นักวิจัยศึกษาอัตราภาวะแทรกซ้อนและการตายของเบาหวานตามช่วงอายุและระยะของโรคเบาหวาน นักวิจัยศึกษาแบบ cohort study (ค.ศ. 2004-2010) จากผู้ป่วยสูงอายุ 72,310 คน (≥ 60 ปี) ที่เป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 โดยคำนวณความหนาแน่นของอุบัติการณ์ (events per 1,000 person-years) ตามช่วงอายุ (60-69, 70-79 และ ≥ 80 ปี) และระยะของเบาหวาน (ระยะสั้น [0-9 ปี] vs ระยะยาว [≥ 10 ปี])

มาตรวัดผลลัพธ์ประกอบด้วย การเกิดน้ำตาลในเลือดสูงฉับพลัน, น้ำตาลในเลือดต่ำฉับพลัน, ภาวะแทรกซ้อนของหลอดเลือดขนาดเล็ก (โรคไตระยะสุดท้าย โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลาย lower limb amputation และโรคตาจากเบาหวาน), ภาวะแทรกซ้อนของหัวใจและหลอดเลือด (โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหลอดเลือดสมองและหัวใจล้มเหลว) และการตายทุกสาเหตุ

ในผู้สูงอายุที่เป็นโรคเบาหวานระยะสั้นพบว่า ภาวะแทรกซ้อนทางหัวใจและหลอดเลือด และตามมาด้วยการเกิดน้ำตาลในเลือดต่ำเป็นภาวะแทรกซ้อนไม่ถึงแก่ชีวิตที่พบมากที่สุด โดยผู้ป่วยอายุ 70-79 ปีที่เป็นเบาหวานระยะสั้นมีอัตราการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจและน้ำตาลในเลือดต่ำที่สูงกว่า (11.47 per 1,000 person-years และ 5.03 per 1,000 person-years) เทียบกับโรคไตระยะสุดท้าย (2.60 per 1,000 person-years), lower limb amputation (1.28 per 1,000 person-years) และน้ำตาลในเลือดสูงฉับพลัน (0.82 per 1,000 person-years) นักวิจัยพบผลลัพธ์ลักษณะเดียวกันในผู้ป่วยกลุ่มอายุเดียวกันที่เป็นเบาหวานมานานกว่า โดยพบอุบัติการณ์สูงสุดของโรคหลอดเลือดหัวใจและน้ำตาลในเลือดต่ำ (18.98 per 1,000 person-years และ 15.88 per 1,000 person-years) เทียบกับโรคไตระยะสุดท้าย (7.64 per 1,000 person-years), lower limb amputation (4.26 per 1,000 person-years) และน้ำตาลในเลือดสูงฉับพลัน (1.76 per 1,000 person-years) หากพิจารณาจากกลุ่มอายุพบว่า อัตราของผลลัพธ์แต่ละด้านโดยเฉพาะน้ำตาลในเลือดต่ำและภาวะแทรกซ้อนทางหลอดเลือดขนาดเล็กเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญตามระยะการเป็นเบาหวานที่นานขึ้น แต่เมื่อพิจารณาจากระยะของโรคเบาหวานเป็นหลักพบว่า อัตราของน้ำตาลในเลือดต่ำ ภาวะแทรกซ้อนทางหัวใจและหลอดเลือด และการตายสูงขึ้นอย่างพรวดพราดตามอายุที่มากขึ้น ขณะที่อัตราภาวะแทรกซ้อนทางหลอดเลือดขนาดเล็กยังคงที่หรือลดลง

ระยะการเป็นโรคเบาหวานและอายุที่มากขึ้นเป็นปัจจัยอิสระที่ทำนายอัตราการเกิดภาวะแทรกซ้อนและการตายจากโรคเบาหวาน และจากการที่ผู้ป่วยโรคเบาหวานมีอายุขัยยาวนานขึ้นจึงจำเป็นต้องส่งเสริมการวิจัยและมาตรการด้านสาธารณสุขสำหรับลดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำเพื่อที่จะร่วมลดภาวะแทรกซ้อนทางโรคหัวใจและหลอดเลือด และภาวะแทรกซ้อนทางหลอดเลือดขนาดเล็ก