ตำรับยาจีนกับโควิด-19
พจ.ธีรวุฒิ​ ชาญศิริเจริญกุล
สำนักงานฝ่ายการแพทย์ ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก 
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล

หลักการรักษาโรคโควิด-19 ในทางแผนจีนคือ 扶正祛邪 คือการบำรุงเจิ้งชี่ ขับเซี่ยชี่ออก ซึ่ง เจิ้งชี่ คล้ายกับภูมิคุ้มกันโรค ฃ่วยป้องกันโรคที่จะเข้ามาทำให้เราป่วยได้ ส่วนเซี่ยฃี่คือ โรคจากภายนอกที่เข้ามา เช่นความร้อน ความชื้น ดังเช่นโรคโควิด-19จะเกิดจากการติดเฃื้อ ซึ่งอาจจะเกิดจากเจิ้งชี่ของเราไม่แข็งแรงดี จึงทำให้เซียชี่ หรือไวรัสเข้ามาในร่างกายได้ ทำให้ความร้อนที่เข้ามาในปอด ทำให้เกิดการอักเสบได้ ซึ่งยาตำรับนี้ใฃ้สำหรับ ขับลมร้อน เย็น ออก ชับเสมหะออก บำรุงกระเพาะ ม้าม เพื่อช่วยให้ร่างกายแข็งแรงมากขึ้น ลดโอกาสการติดเฃื้อ

     ตำรับยาขนานนี้มีตัวยา 6 ตัว ได้แก่

1. 生黄芪shēng huáng qí เรียกว่า  เซิงฮวงฉี (Astragali Membranaceae Radix) ๑๐ กรัม, เป็นรากแห้งของพืชที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Astragalus propinquus Schischkin วงศ์ Leguminosae, เรียก 'เซิงหวงฉี' (จีนสำเนียงแมนดาริน) มีสรรพคุณ คือ เพิ่มพลังเว่ยชี่ บำรุงร่างกาย ซึ่งในงานวิจัยพบว่า สารจากหวงฉี สามารถเพิ่ม t cell และb cell ที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน ทำให้ร่างกายมีภูมิที่ดีขึ้น

2. 金银花 jīn yín huā  เรียกว่า จิน อิ๋ง ฮัว(Lonicerae Japonicae Flos) ๕ กรัม, เป็นดอกตูมแห้งของพืชซึ่งมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Lonicera japonica Thunb. วงศ์ Caprifoliaceae, ไทยเรียก 'ดอกสายน้ำผึ้ง' มีสรรพคุณ คือ ไล่พิษร้อน มีงานวิจับพบว่าสารจาก จิน อิ๋ง ฮัวสามารถฆ่าเชื้อแบคทิเรียและไวรัสได้

3. 陈皮 chén pí เรียกว่า เชินผี (Citri Reticulatae Pericapium) ๓ กรัม, เป็นเปลือกผลแห้งของพืชที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Citrus reticulata Blanco วงศ์ Rutaceae, ไทยเรียก 'เปลือกส้มแมนดาริน (Mandarin orange peel) มีสรรพคุณ คือ บำรุงกระเพาะไล่ความเย็น ขับเสมหะ ฃ่วยการหมุนเวียนของฃี่

4. 芦根 lú gēn เรียกว่า หรูเกิน (Phragmitis Communis Rhizoma) ๒ กรัม, เป็นเหง้าแห้งของพืชที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud. วงศ์ Poaceae, ไทยเรียก 'อ้อเล็ก (common reed) มีสรรพคุณ คือ ชับตวามร้อน บำรุงสารน้ำ ขับปัสสาวะ

5. 桑叶 sāng yè  เรียกว่า ซางเย้ (Mori Albi Folium) ๒ กรัม, เป็นใบแห้งของพืชที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Morus alba L. วงศ์ Moraceae, ไทยเรียก 'ใบหม่อน (mulberry leaf)' สรรพคุณคือ ชับความร้อน บำรุงปอด เพิ่มความฃ่มฃื้น

6. 苍术 cāng zhú เรียกว่า ชางจู๋ (Atractylodis Lanceae Rhizoma) ๓ กรัม, เป็นเหง้าแห้งของพืชที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Atractylodes lancea (Thunb.) DC. วงศ์ Compositae, เป็นตัวยาไทยที่เรียก 'โกษฐ์เขมา'  มีสรรพคุณ คือ ชับความชื้น ไล่ความเย็นออก บำรุงม้าม

     เตรียมยาโดยเอาตัวยาใส่ในกาน้ำ เติมน้ำร้อน แช่ไว้ราวครึ่งชั่วโมง ดื่มบ่อย ๆ ทั้งวัน ดื่มแทนน้ำ เปลี่ยนยาใหม่ทุกวัน ติดต่อกันราว ๗-๑๐ วัน

     ได้รู้ว่ารัฐบาลมณฑลหูเป่ย์ใช้ยาขนานนี้ให้ผู้ปฏิบัติงานทางการแพทย์ที่อยู่ 'แนวหน้า' สู้กับเชื้อโควิด-๑๙ ดื่มต่างน้ำ ซึ่งในปัจจุบันนี้ตำหรับยาแต่ที่ละที่ก็มียาที่เปลี่ยนไปเช่นของมณฑลกานซู ก็มีการเพิ่มขิงมาในตำรับยาด้วย

*หมายเหตุ ยาตำรับนี้ใฃ้ไม่ใฃ่ตำรับเพื่อรักษาโรคปอดอักเสบที่เกิดจากไวรัสโควิด-19 ในผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง แต่เป็นตำหรับเพื่อบำรุงสุขภาพ ป้องกัน เพราะมีสรรพคุณ ขับพิษอ่อนๆได้